Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mrągowie

---

Historia

Mrągowo

Historia parafii ewangelicko-augsburskiej w Mrągowie sięga czasów Reformacji, kiedy to ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego, Albrecht Hohenzollern, który dokonał sekularyzacji państwa zakonnego przez Hołd pruski w 1525 roku, przekształcając je w luterańskie Prusy Książęce. Obecność nowego wyznania zyskiwała coraz więcej zwolenników w Sensburgu, a nowa struktura administracyjna została powołana w 1528 roku.

W latach 1529 i 1531, wizytacje kętrzyńskiego archiprezbitera Michała Meurera miały na celu m.in. ustalenie obciążających miasto i okoliczne wsie podatków kościelnych. W wyniku roszczeń parafii luterańskiej do majątku, który wcześniej należał do braci zakonnych, w 1541 roku opodatkowano użytkowników kaplicy św. Jerzego.

W 1725 roku Mrągowo stało się częścią archiprezbiteriatu kętrzyńskiego, a w 1754 roku wzniesiono nowy kościół. Na początku XIX wieku nastąpiła likwidacja archiprezbiteriatu, a w jego miejsce utworzono superintendenturę mrągowską.

W latach 1895-1925 proboszczem był ks. Johann Julius Rymarski. W dwudziestoleciu parafia osiągnęła liczebność dziesięciu tysięcy członków oraz prowadziła działalność diakonijną, funkcjonującą z 14 szkołami i domem zborowym. Odbudowa struktury kościelnej postępowała po II wojnie światowej, na rzecz rozwoju lokalnych wiernych.

W 1946 roku nowym proboszczem został ks. Jan Sczech. Dzięki zgodzie wydanej przez ks. seniora Edmunda Friszke, w kaplicy cmentarnej zorganizowano nabożeństwa dla wiernych kościoła prawosławnego. W 1949 roku liczba wiernych wyniosła 4000, a po zniszczeniu kościoła nabożeństwa odbywały się w dawnej kaplicy baptystycznej.

W 1951 roku utworzono komitet odbudowy kościoła, a parafia liczyła wówczas około 4000 wiernych. Obejmuje także parafie w lokalnych miejscowościach takich jak Baranowo, Szestno, Nakomiady oraz Użranki. W 1958 roku parafia skupiła ok. 1800 wiernych, a administratorem był ks. Edward Busse, który pełnił tę funkcję także dla innych parafii.

8 października 1961 roku poświęcono odbudowany kościół ewangelicki w Mrągowie, w uroczystości uczestniczył biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL, ks. Andrzej Wantuła. W kolejnych latach struktura parafialna rozwijała się, a w 1983 roku parafia miała już około 300 wiernych.

Użranki

Parafia ewangelicka w Użrankach powstała w 1892 roku, kiedy została wydzielona z parafii w Rynie. W 1895 roku oddano do użytku nowy kościół, wzniesiony z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. W dwudziestoleciu XX wieku parafia liczyła 1900 członków i obejmowała siedem wsi, wspierana przez stację diakonijną oraz funkcjonujące cztery szkoły.

Po II wojnie światowej pierwszym proboszczem został ks. Jan Sczech. Wkrótce jednak duszpasterstwo przejęli duchowni z Mrągowa i Użranki pełniły funkcję stacji kaznodziejskiej. Na 9 lipca 1971 roku zbór w Użrankach korzystał z kościoła i sali do nauczania kościelnego. W 1972 roku ewangelikom przywrócono prawo własności kościoła, podczas gdy pozostała część majątku pozostawała w rękach gminy.

W 1983 roku kościół w Użrankach został wynajęty parafii rzymskokatolickiej, a nabożeństwa przeniesiono do kaplicy w sąsiednim budynku. W 2019 roku filiał w Użrankach liczył zaledwie 10 wiernych. Nabożeństwa odbywają się raz w miesiącu w kaplicy zorganizowanej w dawnym kościele, a w pozostałe niedziele wierni są transportowani do kościoła w Mrągowie.

Nawiady

Pierwsze wzmianki o kościele w Nawiadach pojawiają się w dokumencie z 1437 roku. Obecna wieża została dobudowana w 1637 roku, a zakrystia w 1670 roku. W latach dwudziestych XX wieku parafia w Nawiadach skupiała 7000 wiernych, utrzymując kaplicę filialną w Pieckach oraz plany budowy kolejnej kaplicy w Dłużcu. Na terenie parafii działały stacja diakonijna i 19 szkół.

Po wojnie opiekę duszpasterską nad Nawiadami przejął dk. Edward Szendel. W 1945 roku kościół ewangelicki został przekazany katolikom, a to doprowadziło do licznych trudności w działalności parafii. W 1946 roku liczba członków parafii wynosiła 122 zadeklarowanych i 1914 niezadeklarowanych, przy 762 katolikach. Mimo trudności, już w 1947 roku parafia liczyła 1342 wiernych, angażując się w nauczanie i modlitwę.

W 1951 roku metodyści spróbowali posługiwać w Nawiady, a w 1952 roku liczba członków wzrosła do 1900. W 1958 roku administratorem parafii został ks. Ryszard Małłek. Po licznych perturbacjach związanych z prawem własności, w 1981 roku miejscowy zbór liczył 100 wiernych, a po serii wydarzeń w 1983 roku, zakończono działalność kościoła w Nawiadach.

Piecki

Piecki były początkowo częścią parafii w Nawiadach, a w 1912 roku powstała kaplica filialna, z której korzystano dojeżdżającym duchownym. W 1927 roku rozpoczęto budowę kościoła, który został ukończony w 1934 roku, ustanawiając Piecki jako samodzielną parafię.

Po wojnie duszpasterstwo rozpoczął dk. Edward Szendel, a wiele przyjęć i nabożeństw miało miejsce w latach 1946 i 1947. Jednak katolicy w Pieckach domagali się zwrotu kościoła, ostatecznie jedynie przekazując go na własność z powrotem w 1946 roku. Liczba ewangelików w tamtym czasie wynosiła 500 zadeklarowanych i 700 niezadeklarowanych.

W wyniku wielokrotnych prób zdobycia własności kościoła, decyzje władz doprowadziły do sytuacji, w której liczba wiernych stopniowo malała. W 1980 roku w Pieckach pozostało jedynie 30 mieszkańców. Ostatecznie budynek kościoła uległ zniszczeniu, a działalność ewangelicka w tej miejscowości ustała.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mrągowie

---