Kościół ewangelicki w Mrągowie

---

Historia

Historia kościoła ewangelickiego w Mrągowie zaczyna się w latach 1409 lub 1442, kiedy to powstała pierwsza drewniana świątynia, która niestety prawdopodobnie została zniszczona w wyniku jednego z wielu pożarów, jakie niszczyły miasto. Obecna, murowana konstrukcja, której styl salowy wybrano, została zbudowana w 1734 roku, a zaledwie dziewiętnaście lat później, w 1753, dobudowano do niej absydę. Intrygujące jest, że najstarszą częścią tego obiektu może być wieża, na wietrzniku której wyryto datę 1705.

Przed rokiem 1945 wnętrze świątyni zdobiły różnorodne napisy, w tym szczególnie zauważalne ponad głównym wejściem: „Gehet in Gottes Thore frölich ein mit Dancken” (Wejdźcie radośnie w Bramy Boże z wdzięcznością). Obok okien znajdowało się stwierdzenie: „Diess Haus ist erbaut zu Gottes Wahren Ehren so Lasst uns solchen Preis zu unserer Zeit vermehren”, co oznacza, że „Ten dom został zbudowany dla boskiej chwały, by w naszych czasach ją rozsławiać”. Na suficie zaś przedstawiono sceny biblijne, które podkreślały religijną atmosferę miejsca.

W ołtarzu głównym, pochodzącym z XVIII wieku, umieszczona była reprodukcja słynnego dzieła Leonarda da Vinci, czyli „Ostatnia wieczerza”. Nad chrzcielnicą wisiał krucyfiks z I połowy XVIII wieku, a także dopełniały miejsce organy, które cechowały się drewnową, rokokoową oprawą frontową. W pierwszych latach XIX wieku dodano tablicę upamiętniającą dwóch Mazurów – Bronikowskiego i Radolińskiego, którzy polegli w bitwie pod Lidzbarkiem Warmińskim w 1807 roku.

4 lipca 1816 roku podczas uroczystości upamiętniającej mieszkańców poległych przy wycofywaniu armii francuskiej z wojny z Rosją, odsłonięto tablicę pamiątkową zawierającą listę zmarłych. Następnie, w 1831 roku wystawiono tablicę, która upamiętniała 31 osób, które zmarły w wyniku epidemii cholery; nieuwieczniono na niej wizerunku sowy oraz napis: „O Mensch, denk an dein Ende! Heute roth, morgen todt!” (Człowiecze, myśl o śmierci! Dziś żywy, jutro martwy).

W 1885 roku rozbudowano absydę, co miało związek z rosnącą liczebnością gminy ewangelickiej. W okolicach 1900 roku podjęto decyzję o dalszej rozbudowie, obejmującej zakrystię oraz podwyższenie wieży do około 40 metrów. O wnętrzu świątyni szczegółowo pisał niemiecki historyk i konserwator sztuki, Adolf Bötticher, który pełnił funkcję głównego konserwatora Prus Wschodnich od 1891 roku. Jego szczegółowa inwentaryzacja zabytków budowlanych została opublikowana pomiędzy 1892 a 1898 rokiem w ośmiotomowej pracy „Bau-und Kunstdenkmäler”. Tak wzniesiona budowla przetrwała do momentu, gdy Armia Czerwona wkroczyła do miasta, co prowadziło początkowo do jej dewastacji, a ostatecznie do podpalania.

Odbudowa zniszczonego kościoła miała miejsce od 1952 roku, jednak pierwsze nabożeństwo odprawiono dopiero 8 października 1961 roku. Dzisiejszy kościół charakteryzuje się nowoczesnym wystrojem, gdyż nie zachowało się żadne z oryginalnych elementów sprzed 1945. Jednakże za ołtarzem odnaleziono jedną płytę nagrobną sprzed 1786.

Cmentarz przykościelny

Świątynia była otoczona cmentarzem, który na mocy dekretu cesarza Fryderyka II Wielkiego z 1773 roku, nakazującego likwidację cmentarzy przykościelnych w obrębie murów miejskich, został zamknięty w 1786 roku. W 1871 roku teren pocmentarny został splantowany, a w jego miejscu posadzono Dąb Pokoju, jako znak pamięci po poległych w wojnie francusko-pruskiej. Drugim drzewem pamięci stał się Dąb Plebiscytowy, posadzony w 1920 roku po wygranym plebiscycie. Na terenie cmentarza rośnie także okazały cis, który objęty jest ochroną gatunkową.

---

Oceń: Kościół ewangelicki w Mrągowie

---